Edukira joan

Atari:Mikrobiologia

Wikipedia, Entziklopedia askea
Null
Ongi etorri euskarazko wikipediaren Mikrobiologiaren Atarira!
Mikrobiologia

Mikrobiologia da mikrobio edo mikroorganismoak aztertzen dituen biologiaren adarra, hauek eukariotok izan (onddoak eta protistoak) edo prokariotoak (bakterioak). Birusak ere mikrobiologiaren ikergai dira. Medikuntzan, aplikazio nagusia gaixotasun kutsakorren arloan dauka.

Mikrobiologoek funtsezko ekarpenak egin dizkiete biologia eta medikuntzari, biokimika, genetika eta biologia zelularraren arloetan batez ere. Izan ere, bakterioak oso erabiliak izan dira ikerketa zientifikoetan, laborategiko jarduerarentzat egokiak eta baliagarriak diren ezaugarri bereziak dituztelako:

  • oso txikiak direnez hazkuntza erraza eta merkea dute
  • oso azkar ugaltzen dira, haien sortze-denbora urria baita (Escherichia coli bakterioa, esaterako, 20 minuturo erdibitzen da)
  • prokarioto guztiak erdibiditze prozesuaren bitartez ugaltzen direnez, ondorengo guztiak genetikoki berdinak dira
  • izoztuta gorde daitezke luzaro.

Mikroorganismoen (gehienbat bakterio eta birusen) dibertsitatea aztertzeaz gain, mikrobiologiak aplikazio praktiko ugari garatzen lagundu du. Mikrobioak ezagutu aurretik gizakiak bazekien prozesu mikrobiarrak erabiltzen bere onerako: ardoa eta beste edari alkoholiko batzuen ekoizpena, gaztarena, mamia edo jogurtena, ogiarena...aspalditik dira ezagunak, euren oinarri teorikoa (hartzidurarena) ezezaguna izan arren. Louis Pasteurrek mikrobiologiaren oinarri teorikoak finkatuko ditu XIX. mendearen erdialdean, eta hortik abiatuta beste zientzialari batzuek (R. Koch, Martinus Beijerinck...) arlo zientifiko berria osatuko dute XIX. mendearen bukaeran. Mikrobiologiaren oinarri teoriko horretatik aplikazio praktiko asko garatu dira azken urteotan: nekazaritza arloan (bio-intsektizidak), elikagaien eremuan (edari alkoholiko, esneki eta landare-hartzituen ekoizpena...), medikuntzan (txertoen ekoizpena, antibiotikoen sintesia...),farmazia industrian (bitaminak eta beste molekula organikoak lortzeko), ingeniaritza genetikoan, industria petrokimikoan (metanoaren ekoizpena, biodigestore anaerobioetan), industria ekologikoan (hondakin organikoak degradatzeko, ur zikinak arazteko...), meatzaritzan (mikrobiar meatzaritza), etab.


...gehiago irakurtzeko sakatu hemen


Gai nagusiak
Mikrobiologia medikoa




Artikulu guztiak...




Immunologia




Artikulu guztiak...


Laborategiko mikrobiologia


Fitxategi:Optical microscope nikon alphaphot +.jpg




Artikulu guztiak...


Mikrobioen unibertsoa



Nabarmendutako artikulua Ba al zenekien?

Bakterioak organismo prokariotoak dira, ugalketa erdibiditze prozesuaz eta beste mekanismo konplexuagoz egiten dutenak. Mikrobio mota bat dira. Oxigenoaren beharraren arabera, bi multzotan banatzen dira: Aerobioak (oxigenoa behar dutenak) eta anaerobioak (oxigenorik behar ez dutenak). Itxuraren arabera: Baziloak (luzangak), kokoak (biribilak), espiriloak (kiribilak) eta bibrioak (kakotx itxurakoak).

Gram izeneko tindaketa hartzen badute, Gram positiboak dira eta, hartu ezean, Gram negatiboak. Lehenengo bakterioa Anton van Leeuwenhoek zientzialari herbeheretarrak topatu zuen 1683an.

Bakterioak gure planetako bizidun ugarienak dira. Non-nahi daude, mota guztietako habitatetan: lurzoruan,uretan,airean eta beste bizidunen barnean ere. Habitat gogorrenetan eta latzenetan bizi daitezke, gainontzeko bizidunek onartzen ez dituztenak: 0º C-tik beherako tenperaturetan eta 100º C-tan ere; itsasoko sakoneran, 5.000 metrotik behera, ikaragarrizko presioak jasanez; habitat azidoetan (pH=1) eta urik gabeko tokietan, e.a. Espezie batzuk patogenoak badira ere, bakterio gehienak ez dira kaltegarriak gizakiarentzat; are gehiago, oso onuragarriak dira sinbiosia gertatzen denetan edota zenbait industri prozesutan. Bestalde, materiaren zikloetan (karbonoa zein nitrogenoarenean) parte hartzen dute, eginkizun garrantzitsua osatuz.

Lurreko ekosistemetan betetzen duten zeregina garrantzi handikoa izaten da. Horregatik, esan ohi da bakteriorik gabe ez gizaki, ezta animalia edo landareen bizitza ez zela posible izango Lur planetaren gainean.


...gehiago irakurtzeko sakatu hemen

Mikrobiologo nagusiak Nabarmendutako irudia
Salmonella typhimurium (gorriz) giza zelulak inbaditzen
Wiktionary Wikibooks Commons
Definizioa Testua Irudiak