Elsa Cross

Elsa Cross
	;
Bizitza
Jaiotza	Mexiko Hiria, 1946ko martxoaren 6a (78 urte)
Herrialdea	Mexiko
Familia
Ezkontidea(k)	Alejandro Aura (en) ; Juan Tovar (en)
Hezkuntza
Heziketa	Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoa
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	poeta eta idazlea
Enplegatzailea(k)	Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoa
Jasotako sariak	ikusi Xavier Villaurrutia saria (2007) ; Premio Nacional de Poesía Aguascalientes (1989) ;

Elsa Cross (Mexiko Hiria, 1946ko martxoaren 6a) mexikar poeta, itzultzaile literarioa eta saiakeragilea da. Filosofiako irakasle eta doktorea da Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoan (UNAM), eta Filosofia eta Letretako Fakultatean erlijioaren filosofiako irakasle titularra da.

Indiako filosofia ere ikasi zuen, bi urtez bizi izan zen Indian eta Estatu Batuetan.^[1] Mitoari eta erlijioari buruzko ikastaro ugari eman ditu. Bi saiakera liburu eta 22 poema liburu idatzi ditu. Arte Sortzaileen Sistema Nazionaleko kidea da.

Cross Latinoamerikako azken poesiako ahotsik pertsonalenetakoa da. Mexikoko azken belaunaldiek idatzitako olerkien artean bikainenetako batzuk biltzen ditu. Ahotsa esaten dut eta ez poesia idatzia, poesia, idazten bada ere, batez ere esaten delako baita. Bi nota harmoniatsu uztartzen dira Elsa Cross-en: pentsamenduaren konplexutasuna eta ahoskeraren diafanitatea.

Sariak eta goraipamenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere lan poetikoak hainbat sari jaso ditu, besteak beste:

Poesia Aguascalientes Sari Nazionala (1989)
Jaime Sabines Nazioarteko Poesia Saria (1992)
Espejo del Sol omenaldia Hogeita hamar urteko poesia La Casa del Poetan (1996)
Jaime Sabinesines-en Gatien Lapointe Nazioarteko Poesia Saria (2007)
Xavier Villaurrutia saria (2007), Pura López^[2] Colomérekin partekatua
Unibertsitate Nazionalaren Saria (2009)
Roger Caillois saria (2010)
Arte Ederren Domina bere ibilbideari (2012)^[3]

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Naxos, Ollín, México, UFSIA: MAG-MEX-B 7813, (1966)
Amor el más oscuro (1969)
Peach Melba, Sierra Madre, (1970)
La dama de la torre,(1972)
Canto por un equinoccio de Saint John Perse, Cuadernos de Humanidades, UNAM-INBA, (1980)
Tres poemas (Cuadernos de poesía bilduma), UNAM, ISBN 968-5800-91-X, (1981)
Bacantes/Bacchae, Artífice Ediciones, México, ISBN 968-6654-05-4, (1982)
La realidad transfigurada en torno a las ideas del joven Nietzsche, UNAM, (1985)
Canto malabar, Fondo de Cultura Económica, ISBN 968-16-2679-6, (1987)
Pasaje de fuego, D.F., Boldó i Climent, México, 2 ed., ISBN 968-6109-16-1, (1987)
Espejo al sol (poemas 1964-1981), Secretaría de Educación Pública, ISBN 968-29-2057-4, (1989)
El diván de Antar, JM, ISBN 968-27-0390-5, (1990)
Jaguar, Ediciones Toledo, México, ISBN 968-6332-24-3, (1991)
El himno de las ranas, Lectorum Pubns (Juv), ISBN 968-494-052-1, (1992)
Casuarinas (El ala del tigre), UNAM, Coordinación de Humanidades, Dirección General de Publicaciones, ISBN 968-36-2020-5, (1992)
Moira, Gobierno del Estado, Instituto Chiapaneco de Cultura, ISBN 968-6492-87-9, (1993)
Poemas de la India, UNAM, (1993)
Urracas, Editorial Aldus, ISBN 968-6830-45-6, (1995)
De lejos viene, de lejos va llegando, Biblioteca del ISSSTE, ISBN 968-825-350-2, (1999)
Los sueños. Elegías, Conaculta, México, Práctica Mortal, ISBN 970-18-3990-0, (2000)
Poemas escogidos 1965-1999, UNAM, ISBN 968-36-8018-6, (2000)
Ultramar (Letras Mexicanas), Fondo De Cultura Económica USA, ISBN 968-16-6562-7, (2002)
Los dos jardines: Mística y erotismo en algunos poetas mexicanos (La centena), Ediciones Sin Nombre, ISBN 970-35-0291-1, (2003)
El vino de las cosas: ditirambos, Conaculta, México, ISBN 968-411-588-1, (2004)
Escalas, Instituto de Cultura de Morelos, México, ISBN 978-607-7773-77-1, (2012)
La locura divina. Poetas místicas de la India, Era, México, ISBN 978-607-4455-44-1, (2021)

Haren poesia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere poesiari dagokionez, berak esan zuen: "(...) barneak kanpokoarekin duen lotura da. Norabide batean edo bestean, niretzat poesia barrukoaren eta kanpoaldekoaren artean zabaltzen da beti, espazio horietako batetik bestera doan bidea da, baina batzen dituena. Barnekoa kanpoaldekoan islatua ikusten denean baino ezin da adierazi —lotura hori behar du—, kanpokoa ispilu bat izan daiteke edo alderantziz."