Edukira joan

János Arany

Wikipedia, Entziklopedia askea
János Arany

Bizitza
JaiotzaSalonta (en) Itzuli1817ko martxoaren 2a
Herrialdea Hungaria
Lehen hizkuntzahungariera
HeriotzaBudapest1882ko urriaren 22a (65 urte)
Hobiratze lekuaFiumei kaleko hilerria
Heriotza moduaberezko heriotza: pneumonia
Familia
Ezkontidea(k)Julianna Ercsey (en) Itzuli
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaReformed College of Debrecen (en) Itzuli
(1833 - 1836)
Hizkuntzakhungariera
ingelesa
antzinako greziera
latina
Jarduerak
Jarduerakhizkuntzalaria, poeta, idazlea, kazetaria eta itzultzailea
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
KidetzaHungariako Zientzien Akademia
Kisfaludy Society (en) Itzuli

Musicbrainz: 3120f58a-2e89-4ee4-b4d3-9018cef89dcd Discogs: 716587 IMSLP: Category:Arany,_János Find a Grave: 8324330 Edit the value on Wikidata

János Arany (Nagyszalonta, 1817ko martxoaren 2a - Budapest, 1882ko urriaren 22a) hungariar olerkari, itzultzaile eta kazetaria izan zen.

Hamalau urterekin hasi zen irakasle lanetan. Aktore ibiltari talde batekin ere bat egin zuen, eta gero kazetari lanetan aritu zen. 1847an sari bat irabazi zuen "Az elveszett alkotmány" ("Konstituziogileak galdua") lanarekin.

"Toldi" bere lanik ospetsuena argitaratu ondoren, Sándor Petőfiren lagun egin zen. 1848ko Hungariako Iraultzan Petőfiren heriotzak sakonki eragin zion.

1858an Hungariako Zientzien Akademiako kide hautatu zuten eta 1865etik idazkari nagusia izan zen. Halaber, Hungariako literatur elkarterik handiena den Kisfaludy Elkarteko lehendakari hautatu zuten.

102 balada idatzi zituen eta Shakespeareren hiru drama itzuli zizkion hungariarrari. "Buda erregearen heriotza" (1864) poema epikoan Hungariaren iragan mitiko eta historikoa jorratu zuen.

"A Walesi Bárdok" ("Galesko Bardoak") olerkian paralelismoa egin zuen ingelesek galestarren aurka egindako errepresioaren eta hungariarren aurkako Austriako errepresioaren artean.