Contact (1997ko filma)

Wikipedia, Entziklopedia askea
 Contact (1997ko filma)
Alan Silvestriren filma
Egilea(k)Alan Silvestri
Argitaratze-data1997
IzenburuaContact
Jatorrizko hizkuntzaingelesa
Jatorrizko herrialdeaEstatu Batuak
Banatze bideaeskatu ahalako bideo
Ezaugarriak
Genero artistikoazientzia-fikziozko filma, film dramatikoa eta eleberri batean oinarritutako filma
Iraupena144 minutu
Koloreakoloretakoa
DiskoetxeaWarner Records
Deskribapena
OinarrituaContact (en) Itzuli
Grabazio lekua(k)Florida, Mexiko Berria eta Arizona
Zuzendaritza eta gidoia
Zuzendaria(k)Robert Zemeckis
Gidoigilea(k)James V. Hart
Michael Goldenberg (en) Itzuli
Carl Sagan
Ann Druyan

[[Kategoria:Michael Goldenberg (en) Itzuli idatzitako filmak]]

Antzezlea(k)
Jodie Foster
Matthew McConaughey
James Woods
Tom Skerritt
William Fichtner
John Hurt
Angela Bassett
David Morse
Jena Malone
Rob Lowe
Alex Veadov (en) Itzuli
Jake Busey
Max Martini (en) Itzuli
Robin Gammell
J.A. Preston
Bill Clinton
Steven Ford
Marc Macaulay
Yuji Okumoto (en) Itzuli
Geoffrey Blake
Larry King
Natalie Allen (en) Itzuli










[[Kategoria:Alex Veadov (en) Itzuli antzeztutako filmak]]

[[Kategoria:Max Martini (en) Itzuli antzeztutako filmak]]





[[Kategoria:Yuji Okumoto (en) Itzuli antzeztutako filmak]]


[[Kategoria:Natalie Allen (en) Itzuli antzeztutako filmak]]
Ekoizpena
EkoizleaSteve Starkey
Lynda Obst

Konpainia ekoizleaWarner Bros.
Warner Bros. Pictures (en) Itzuli

[[Kategoria:Warner Bros. Pictures (en) Itzuli ekoitzitako filmak]]
EdizioaArthur Schmidt (en) Itzuli
Bestelako lanak
MusikagileaAlan Silvestri
Argazki-zuzendariaDon Burgess
Fikzioa
Kontakizunaren tokiaFlorida, Washington, Wisconsin, Mexiko Berria, Puerto Rico, Hokkaido, Vega eta Project Argus (en) Itzuli
Argumentu nagusiabizi estralurtarra, first contact fiction (en) Itzuli, relationship between religion and science (en) Itzuli, zientzia, erlijioa, fedea eta communication with extraterrestrial intelligence (en) Itzuli
Historia
Jasotako sariak
Nominazioak
warnerbros.com…
IMDB: tt0118884 Filmaffinity: 815526 Allocine: 15753 Rottentomatoes: m/1078021-contact Mojo: contact Allmovie: v156934 TCM: 319794 Metacritic: movie/contact TV.com: movies/contact-1997 Netlix: 1171788Edit the value on Wikidata
BideoaYouTube eta YouTube

Contact 1997ko Robert Zemeckis zuzendutako zientzia-fikziozko drama film bat da, Carl Saganen izen bereko 1985eko eleberrian oinarritua. Saganek eta bere emazte Ann Druyanek istorioaren lehen zirriborroa idatzi zuten. Jodie Foster Eleanor "Ellie" Arroway doktorea da, SETIko zientzialaria, estralurtar bizitzaren frogak aurkitu eta lehen kontaktua izateko aukeratua. Matthew McConaughey, James Woods, Tom Skerritt, William Fichtner, John Hurt, Angela Bassett, Rob Lowe, Jake Busey eta David Morse aktoreek antzeztu zuten. Mexiko Berriko Very Large Array, Puerto Ricoko Arecibo Behatokia, Mir estazio espaziala eta Cañaveral lurmuturra inguratzen duen Space Coast filman zehar agertzen dira.[1][2]

Sagan eta Druyan 1979an hasi ziren Contact garatzen. 100 orrialdeko tratamendu zinematografiko bat idatzi zuten, eta Warner Bros-en aurkeztu zuten proiektua, Peter Guber eta Lynda Obst ekoizle zirela. Garapena gelditu zenean, Saganek Contact argitaratu zuen eleberri gisa 1985ean, eta filmaren garapena berpiztu zen 1989an. Roland Joffek eta George Millerrek zuzentzeko asmoa zuten, baina Joffek 1993an utzi zuen, eta Warner Bros-ek 1995ean kaleratu zuen Miller. Zemeckis zuzendari zela, filmaketa 1996ko irailetik 1997ko otsailera egin zen. Sony Pictures Imageworks enpresak burutu zituen efektu bisual gehienak.[3]

Contact 1997ko uztailaren 11n argitaratu zen eta kritikoen kritika positiboak jaso zituen. Filmak 171 milioi dolar bildu zituen mundu osoan. Aurkezpen Dramatiko Onenaren Hugo Saria eta hainbat Saturn Sari irabazi zituen.

Argumentua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Oharra: Atal honek istorio osoa edo amaiera argitzen du.

Ellie Arroway doktoreak (Jodie Foster) SETI programarako lan egiten du Areciboko Behatokian, Puerto Ricon. Bere aitak, gaztetan hil zenak, Ellie zientzia-karrera jarraitzera inspiratu zuen, irrati amateurretik hasita. Bere lana espaziotik datozen irrati emisioak entzutea da, bizitza estralurtar adimentsuaren zantzuak aurkitzeko esperantzan. Programak finantziazioa galtzen du David Drumlinek, presidentearen zientzia aholkulariak, alferrikakoa dela uste duelako. Hala ere, Arrowayk S. R. Haddenen laguntza ekonomikoa jasotzen du, Hadden Industries zuzentzen duen industrialari sekretu diruduna, Mexico Berriko Very Large Array-n (VLA) lanean jarraitzeko aukera ematen diona.

Lau urte geroago, Drumlinek VLAko SETI programari amaiera eman nahi dionean, Arrowayk seinale bat aurkitu du zenbaki lehenen sekuentzia bat duena, Vega izarrean sortua dirudiena. Iragarpen honen ondorioz, Drumlin eta Segurtasun Kontseilu Nazionala, Michael Kitz buru dutela, instalazioaren kontrola bereganatzen saiatzen dira. Ikerketa gehiago egin ondoren, Arrowayren taldeak bideo bat aurkitzen du seinalearen barruan: Adolf Hitlerren hasierako hitzaldia 1936ko Udako Olinpiar Jokoetan, Berlinen (Alemania). Arrowayk eta bere taldeak uste dute transmisio hau lehena izango zela Lurraren ionosferan sartzeko, Vegara bidaiatzeko, eta gero Lurrera bidaltzeko.

Proiektua segurtasun zorrotzaren pean jartzen da, eta bere garapena mundu osoan jarraitzen da. Arrowayk 63.000 orrialde baino gehiago ditu kodetutako datuekin. Hadden Arrowayrekin biltzen da eta orriak deskodetzeko baliabideak ematen dizkio. Deskodetutako datuek makina baten eskemak erakusten dituzte, pertsona bakar batentzako garraiobide bat izan daitezkeenak. Hainbat herrik finantzatzen dute makina eraikitzeko Kennedy Espazio Zentroan, Cañaveral lurmuturrean. Nazioarteko talde batek hautagai bat aukeratuko du Makinan bidaiatzeko. Arroway hautagai nagusia da, harik eta Palmer Joss (Matthew McConaughey) filosofo kristauak, Puerto Ricon harreman erromantikoa izan zuen talde hautatzaileko kideak, Ellieren ateismoa azpimarratzen duen arte. Horren ondorioz, panelak Drumlin hautatzen du, ustez gizateriaren irudikapen hobea delako (aurretik inoiz federik izan ez arren). Lehenengo probetan, terrorista erlijioso batek Makina suntsitu egiten du bonba batekin, eta Drumlin eta beste batzuk hiltzen ditu.

Haddenek, gaur egun Mir espazio estazioan bizi dena eta minbiziak jota hiltzen dena, Arrowayri azaltzen dio AEBetako gobernuak ezkutuan kontratatu zuela bere enpresa Japonian bigarren Makina bat eraikitzeko. Arroway, hautagaien artean geratzen den amerikar bakarra, izango da joango dena. Hainbat grabazio aparatuz hornitua, Arroway kapsula batean sartzen da, Makinara erortzen da eta, dirudienez, hainbat zizare zulotan zehar bidaiatzen du. Arrowayk irrati-antenen multzoa itxurako egitura bat ikusten du Vegan, planeta estralurtar bateko zibilizazio zantzuak, eta zeruko gertaera bat ere ikusten du, Ellie liluratuta uzten duena. Konortea galdu ondoren, hondartza batean agertzen da, txikitan egindako Floridako Pensacola hiriko hondartzaren marrazki baten antzekoa. Figura bat hurbiltzen da, bere aita zenaren itxura hartuz, Arrowayk estralurtar bat bezala identifikatzen duena. Figura honek esaten du gizateria bere herriarekin harremanetan jarri zela irrati emisioen bidez, eta haiek kosmosera ateratzeko lehen urratsa erakusteko moduko espeziea ginela uste zutela.

Arrowayk konortea galtzen du, eta berreskuratzean, kapsulan etzanda agertzen da, misioaren kontrol taldea berarekin harremanetan jartzen saiatzen den bitartean. Azaltzen diotenez, kanpotik, Makinak kapsula babes-sare batera bota duela dirudi. Arrowayk dio 18 ordu inguru egon dela kanpoan, baina bere grabagailuek zarata estatikoa besterik ez dute erakusten. Kitzek, Kongresuko Batzorde baten buru dena, uste du seinalea eta makina Haddenek (jadanik hil denak) diseinatutako engainu bat izan direla. Arrowayk eskatzen du batzordeak onar dezala bere testigantzaren egia fedean oinarrituz, esanez bere testigantza zientifikoki frogatzerik ez dagoen arren, bere gizatasunean eragina izan duela. Elkarrizketa pribatu batean, Kitzek eta Etxe Zuriko funtzionario Rachel Constantinek isilpeko informazioa aipatzen dute: Arrowayren grabazio-gailuak estatikoa bakarrik grabatu bazuen ere, 18 ordu inguru grabatu zituen. Arroway Jossekin elkartzen da, bere istorioan fedea duena, eta SETI programarako etengabeko laguntza ekonomikoa jasotzen du VLAn.[4]

Aktoreak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Produkzioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Garapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Carl Saganek 1979an sortu zuen Contact-erako ideia. Urte hartan, Lynda Obst, bere lagunik minenetako bat, Peter Guber zinema ekoizleak kontratatu zuen estudioko exekutibo gisa Casablanca FilmWorks ekoiztetxearentzat. Guberri aurkeztu zion ideia, eta hark garapenerako akordio bat eskatu zion.[5]

Sagan eta Ann Druyanek (geroago ezkondu zirenak) 1980ko azaroan amaitu zuten beren tratamendu zinematografikoa. Carl Sagan (October 1985).[6][7] Druyanek azaldu zuen:

Carlena eta nire ametsa zen kontaktu baten fikziozko irudikapen bat idaztea, unibertsoaren benetako handitasunaren berri emango zuena.

Zientziaren eta erlijioaren analogia erantsi zuten gizatasunaren eta harreman estralurarren egiaren bilaketan dagoen interes filosofiko eta intelektualaren metafora gisa.[3] Saganek Kip Thorneren zizare-zuloen bidezko espazio bidaiei buruzko ikerketa sartu zuen gidoian. [8] Ellie Arrowayren karakterizazioa SETI Institutuko Phoenix Proiektuko buru Jill Tarterrek inspiratu zuen; Jodie Fosterrek rol nagusia ikertu zuen hura ezagutuz.[9] Ellie izena Eleanorren laburdura zen, eta Eleanor Roosevelt-engandik hartua izan zen, Saganek eta Druyanek adoratzen zutelarik. Arroway abizena hautatu zuten bi arrazoiengatik: Voltairen benetazko abizenagatik (Arouet), eta Ann Druyanen arabera Ellie-k "kosmosean zehar gezi (arrow, ingelesez) bat bezala bidaiatuko” zuelako.[10] Tarter aholkularia izan zen istorioan, emakume zientzialarien borrokak 50eko hamarkadatik 70eko hamarkadara errealismoz irudikatuz. Idazleek eztabaidatu zuten Arrowayk ume bat izan behar ote zuen filmaren amaieran.[11] Nahiz eta Guber txundituta geratu Sagan eta Druyanen tratamenduarekin, gidoilari batzuk kontratatu zituen gidoia berridazteko. Pertsonaia berriak gehitu ziren, horietako bat astronauta bihurtutako basozain amerikar natibo bat. Guberrek iradoki zuen Arrowayk aldendutako seme nerabe bat zuela, bere ustez istorioari sakontasuna erantsiko ziona.[5] Guberrek esan zuen:

Emakume honek han kanpoan entzutea merezi duen zerbait dagoela pentsatzen du, baina inoiz ez da bere semearekin harremanetan jartzen. Niretzat, horri buruz izan behar zen filma.

Sagan eta Druyan ez zeuden ados Guberren ideiarekin, eta ez zuten istorioan sartu. 1982an, Guberrek Warner Bros. Picturesera eraman zuen Contact, eta filmaren garapena geldirik zegoela, Sagan bere jatorrizko ideia eleberri bihurtzen hasi zen, 1985eko irailean Simon and Schusterrek argitaratua. Zinemarako egokitzapenak aurrera jarraitu zuen, eta Guberrek Warner Bros-en zuen postua 1989an utzi zuen.[5] Guber Sony Pictures Entertainment enpresako presidente bihurtu zen eta Warnerri Contact filmaren eskubideak erosten saiatu zen, baina estudioak uko egin zion. Kasualitatez, 1989an, Obst exekutibo berri gisa kontratatu zuten Warnerren, eta hau filmaren jarraipena egiten hasi zen, gidoilari gehiago kontratatuz.[5] Azkenean, Roland Joffé kontratatu zuten zuzentzeko,[12] James V. Harten gidoi bat erabiliz.[13] Joffék ia hasi zuen aurreprodukzioa utzi aurretik,[12] eta Obstek Michael Goldenberg kontratatu zuen gidoia berridazteko, eta honek bere bigarren zirriborroa amaitu zuen 1993ko amaieran.[5] Goldenbergen bigarren zirriborroak Warner Brosen interesa berpiztu zuen Contact-engan,[12] eta Robert Zemeckisi zuzentzeko aukera eskaini zitzaion, baina honek aukera baztertu zuen[5] Harry Houdiniren bizitzan oinarritutako filma egitearen alde.[14] Zemeckisek gogoratu zuen:[5]

Ikusi nuen lehen gidoia bikaina izan zen azken orrialde eta erdira arte... eta gero zerua irekita zegoen eta aingeru-estralurtar hauek argi ikuskizuna egiten ari ziren eta esan nuen: "Horrek ez du funtzionatuko".

1993ko abenduan, Warner Brosek George Miller kontratatu zuen zuzentzeko,[12] eta Contact-ek aurreprodukzioari ekin zion. Millerrek Jodie Foster aukeratu zuen rol nagusian, Ralph Fiennesengana hurbildu zen Palmer Jossen papera egiteko, eta Linda Hunt-en pentsatu zuen Estatu Batuetako presidentea antzezteko. Estralurtarrek Lurraren inguruan laser argiztapen pantaila bat jartzeaz gain, Goldenbergen gidoiaren beste bertsio batean, zizare-zulo estralurtar batek planeta irensten zuen, Lurra galaxiaren erdigunera eramanez. Millerrek Goldenbergi Contact berridazteko eskatu zion, Aita Santua funtsezko bigarren mailako pertsonaai gisa irudikatzeko. Warner Brosek filma 1996ko Eguberrietarako estreinatzeko prest izatea espero zuen, baina Millerren zuzendaritzapean aurreprodukzioak uste baino gehiago iraun zuen.[5] Estudioak zuzendaria kaleratu zuen, hasierako data uzkurrak, aurrekontuen kezkak eta Millerren behin eta berriz esanez gidoiak bost aste gehiago behar zituela berridazteko. Robert Zemeckisek, lehenago zuzendariaren postuari uko egin zionak, eskaintza onartzea erabaki zuen. Warner Brosek erabateko kontrol artistikoa eman zion Zemeckisi, bai eta azken ebaketaren pribilegio eskubidea ere.[5] Zuzendariak Matthew McConaughey aukeratu zuen Palmer Joss gisa; McConaugheyk The Jackal filmaren rol nagusia utzi zuen Contact filman parte hartzeko.[15]1994an mielodisplasia diagnostikatu zioten arren, Saganek filmaren ekoizpenean parte hartzen jarraitu zuen. Filmaren antzezle eta taldekide nagusientzat hitzaldi akademiko bat egin zuen astronomiaren historia zehatza azalduz.[5]

Contact garatu bitartean, produkzio taldeak Stanley Kubricken 2001: A Space Odyssey (1968) ikusi zuen inspirazio gisa.

Filmaketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mexiko Berriko Very Large Array.

Fotografia lan nagusia 1996ko irailaren 24an hasi zen eta 1997ko otsailaren 28an amaitu. Lehen filmaketa Very Large Array-n (VLA) izan zen, Socorrotik gertu, Mexiko Berrian. "VLAn filmatzea ikusgarria izan zen, baina baita gure filmaketaren alderik zailenetakoa ere", adierazi zuen Steve Starkey ekoizleak. "Lanleku bat da, eta, beraz, filmerako eszenak egin ahal izateko, National Science Foundation-arekin negoziatu behar izan genuen "antenak kontrolatzeko", istorioaren momenturik dramatikoena egiteko behar genuen platerak norabidean mugitu ahal izateko."[8] Mexico Berrian eta Arizonan filmatutako lehen aste gogorren ondoren, Contact-en ekoizpena Los Angelesera itzuli zen bost hilabetez, kokaleku eta eszenografia-filmaketa egiteko, eta guztira bederatzi soinu-eszenatoki erabili zituzten West Hollywoodeko Warner Hollywood Studiosen eta Culver Studiosen. Arte sailak 25 filmaketa-set baino gehiago sortu zituen.[8]

Areciboko (Puerto Rico) irrati-teleskopioa.

Errealismo sentimendua sortu nahian, CNNko albistegietako iruzkingile nagusiak Contact-en sartu ziren. CNNko 25 berriemaile baino gehiago izan ziren filmean, eta CNNko Larry King Live eta Crossfire programak ere sartu ziren. Ann Druyan bera bezala kameoa egin zuen, Rob Loweren pertsonaiarekin, Richard Rank, eztabaidan ari da Crossfire-n. 1997ko urtarrilean, Steve Starkey ekoizleak zuzendutako bigarren-unitate filmaketa egin zen astebetez Puetro Ricoko Arecibo Behatokian.

Bigarren unitateko beste lan batzuk Fijin, Saint Johnen, Birjina Uharte Estatubatuarretan eta Newfoundlanden (Kanadan) egin ziren. Ekoizpenerako funtsezkoak izan ziren, halaber, SETI Institutuko, Kaliforniako Teknologia Institutuko eta VLAko aholkulari teknikoak, baita Etxe Zuriko langile ohi ba ere, Washington, D.C. eta gobernuaren protokolo-kontuei buruz kontsultatzeko.[16] Saganek hainbat aldiz bisitatu zuen taldea, eta azken orduko berridazketak egiten ere lagundu zuen. Filmaketa atzeratu egin zen 1996ko abenduaren 20an hil zela jakitean. Contact Sagani eskaini zitzaion: "For Carl" agertzen da pantailan filmaren amaieran.[5]

Don Burgess zinematografoak formatu anamorfikoan filmatu zuen Panavision kamerak erabiliz, baita efektu bereziak filmatzeko 65 mm-ko formatu handia eta VistaVision erabiliz ere. Audio nahasketa Skywalker Sound-ek egin zuen eta soinu diseinatzaileek Pro Tools softwarea erabili zuten.[17]

Efektu bereziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Contact-en efektu bisualen sekuentziak diseinatzea VFXko zortzi enpresak elkarrekin egindako ahalegina izan zen, horien artean Sony Pictures Imageworks, Peter Jacksonen Weta Digital, George Lucasen Industrial Light & Magic. Effects Associates, eta Pixarren RenderMan CGIren renderizazio prozesua egiteko. Weta Digital, bereziki, zizare-zuloaren sekuentzia diseinatzeaz arduratu zen.[18] Jodie Fosterrek onartu zuen zailtasunak zituela pantaila urdinaren teknologiarekin, berarentzat lehenengo aldia zelako. "Gela urdina zen. Horma urdinak, teilatu urdina. Urdina zen, urdina, urdina", azaldu zuen Fosterrek. Eta Lazy Susan (erretilu birakari) batean biratu ninduten, kamera beso informatizatu baten gainean mugitzen zela. Oso gogorra izan zen."[5]

Bill Clinton presidentearen albisteen irudiak digitalki aldatu ziren, harreman estralurtarraz ari balitz bezala agertzeko. Hau ez zen filmaren jatorrizko plana;[5] Zemeckis hasieran Sidney Poitierrengana hurbildu zen presidentea izateko, baina aktoreak uko egin zion The Jackal-en agertzeko.[19] Poitierrek ezezkoa eman eta gutxira, Zemeckisek NASAren iragarki bat ikusi zuen 1996ko abuztuan. "Clintonek Marteko harriaren hitzaldia eman zuen", azaldu zuen zuzendariak, "eta zin dagizut Jainkoagatik pelikula honetarako idatzita balego bezala izan zela.'[Harriak] esan behar duena arretaz entzuten jarraituko dugu' esan zuenean, ia hil egin nintzen. Hantxe geratu nintzen, ahoa zabalik.[5]

Contact-eko ezaugarri nabarmenetako bat kolore-zuzenketa digitalaren erabilera da. Honek jarraitutasun akatsak konpontzen lagundu zuen Mexiko Berriko Very Large Arrayko filmaketan. "Eguraldiak hil egin gintuen, beraz, bueltatzen ginen filmatutako materialetara eta behar adina aldatzen genuen, zeruak, koloreak eta egunaren orduak gutxi gorabehera berberak izan zitezen", adierazi du Ken Ralston efektu bisualen ikuskatzaileak.

Hasierako eszena ordenagailuak sortutako hiru minutuko sekuentzia bat da. Lurraren exosfera goitik ikusten da eta planetatik emititzen duten irrati emisio asko entzuten dira. Kamera atzerantz mugitzen hasten da, Ilargia, Marte eta eguzki sistemaren beste elementu batzuk pasatuz, gero Oorten hodeira, izarrarteko espaziora, Burbuila Lokalera, Esne Bidera, Talde Lokaleko beste galaxietara, eta azkenean espazio sakonera. Hori gertatzen den heinean, irrati-seinaleak gero eta zaharragoak dira, seinale horiek argiaren abiaduran egingo zuketen distantzia irudikatuz, eta azkenean isildu egiten dira distantzia askoz handiagoa egiten den heinean. Sekuentziak, azkenean, Ellie gaztearen begiaren irisa irudikatzen du, bere irrati base amateurra entzuten ari den bitartean. Unibertso osoaren ikuspegi eskalatua Powers of Ten (1977) film dokumental laburrean oinarritu zen. Bere garaian, ordenagailuak sortutako sekuentzia jarraitu luzeena izan zen akziozko film batean, azkenean The Day After Tomorrow (2004) estreinaldiarekin gainditua.[20]

Sekuentzia batean, Ellie gaztea korrika doa aitaren botika hartzeko asmoz, eta badirudi Ellie kamera baten atzetik dabilela komunera doazela, baina azkenean irudi hau botikinaren ispiluaren isla zela erakusten da, eta Elliek irekitzen duela ikusten dugu kamera atzera egitean. Filmeko efektu bisual harrigarrienetako bat da akatsik gabeko trantsizioa dela eta. Carin-Anne Strohmaier lehen zuzendariordearen arabera, filmaketa hiru plaka ezberdinen bidez sortu zen eta digitalki manipulatu zen CGIn efektua sortzeko: plaka bat Ellieren aurrean korrika zebilen kameralariarena zen, bigarrena Ellierena botikaren atea irekitzen (ispilu baten ordez pantaila urdin bat zen), eta hirugarrena Ellieren eta bere aitaren argazkiaren islarena atea ixten denean.[21]

Ellieren aitaren heriotzaren sekuentzian, The Matrix-eko balaren efektuaren antzeko efektu bat erabiltzea pentsatu zuten, aita denboran geldirik erakusteko hiltzen zen bitartean. Filmaketak aurrera egiten zuen heinean, ikusi zuten efektu hau ez zetorrela bat aukeratutako aktoreekin, ezta filmaren norabidearekin ere. Erabaki zuten eraginkorragoa izango zela zerbait mingarria sortzea, Ellieren aita planoz kanpo utziz (jaten ari zen krispetak baino ez dira ikusten, lurrean botata), eta horrek ispiluaren sekuentzia garatzea ekarriko zuela.[22]

Makinaren diseinuari buruz, Zemeckisek esan zuen: "Saganen eleberrian Makinaren diseinua apur bat lausotua zegoen, eta horrek balio du liburu batean. Film batean, aldiz, estralurtar diseinuko egitura fisiko erraldoi bat eraiki nahi baduzu, sinestezina egin behar duzu... Izugarria izan behar zuen, jendeak gizakiak behar zuena baino handiagoa zela senti zezan. Benetakoa izan behar zuen."[8] Ondoren, Steve Burg artista kontzeptualak diseinatu zuen makina, Terminator 2-ko erabili gabeko eszena baterako sortutako "denbora desplazatzeko gailu" baten diseinu bat berrerabiliz.[23]

Arrowayk kontaktua egiten duen galaxiaren erdigunetik gertu dagoen hondartza misteriotsua irudikatzen duen eszena klimatikoak, bereziki, berrikuntza bisual handiak eskatzen zituen. Helburua itsasertz idiliko bat sortzea zen, galaxiaren nukleotik gertu egon zitezkeen izarrez beteriko zerua zuena. Ralstonek esan zuen "ideia zen hondartza honek errealitate areagotua izango zela. Eguneroko mundua amets lauso bihur lezakeen bat. " Arrowayren gogamenean hura dena benetakoa ote zen galdera uzteko, zenbait elementu aplikatu ziren, hala nola, alderantzizko itsasoko olatuak eta palmondoen itzalak, abiadura bikoitzean kulunkatzen zirenak.[11]

Hitler albistegiak ere manipulazio digitala behar zuen.[11]

Musika[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Partitura originala Alan Silvestrik konposatu zuen, gehienak 1997ko abuztuaren 19an Warner Bros. Recordsek argitaratuak.[24] Partitura osoak ordubete inguru irauten du, eta horietatik 44 minutu CDan daude, ale garrantzitsu guztiak barne. "Good to Go" izeneko CDko pistak irekiera apur bat desberdina du — metalezko instrumentoen motibo labur bat, filmean agertzen ez dena —, baina beste guztien orkestrazioak filmaren nahasketaren berdinak dira.

Region 2 Special Edition DVDaren argitalpenak 5,1 musika isolatutako pista bat du,[25] eta honek musika partitura osoa aurkezten du (ezaugarri hau, musika isolatu askorekin gertatzen den bezala, ez da aipatzen DVDaren produktuen deskribapenean).[26][27]

Gaiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Conctact-ek iradokitzen du erlijioaren eta zientziaren arteko gatazka kulturalak pelikulan gertatzen den estralurtarrekin ageriko kontaktuak azaleratuko lituzkeela. Eztabaida puntu bat Jainkoaren existentzia da, hainbat jarrera ezberdin erretratatzen direlarik. Palmer Jossen esperientzia emozional bat deskribatzen du, Jainkoa ikusi zuen eta Arroway-ek honako hau dio: "Haren zati batek [esperientza hura] izatea behar zuen" — esperientzia pertsonal esanguratsua izan zela, baina ezer handienaren adierazgarri. Jossek konparatzen du Jainkoa existitzen delako ziurtasuna eta Arroway-ek bere aita zendua maite zuelako ziurtasuna, frogatu ezin bazuen ere.[11]

Estreinaldia eta harrera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Filmarako uniformeak (Stockholm International Fairs, 2011)

Contact-en estreinaldia 1997ko uztailean interes publikoa berpiztu zuen Saganen 1985eko eleberrian. Liburua The New York Times Best Seller zerrendan geratu zen 1997ko uztailaren 27tik irailaren 21era.[28][29]

Etxeko bideoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Contact LaserDisc, VHS eta DVD formatuan argitaratu zen 1997ko abenduan. Ezaugarri berezien artean, hiru komentario daude: Zemeckis zuzendariarena eta Starkey ekoizlearena, Ken Ralston eta Stephen Rosenbaum efektu bisualen ikuskatzaileena, eta Jodie Foster aktore protagonistarena.[4]

Kritikoen harrera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Rotten Tomatoes-ek jasotako 68 kritiketan oinarrituta, kritikoen % 68k positibo eman zioten, 6,9/10eko batez besteko puntuazioarekin. Kontsentsu kritikoak honela dio: "Contact-ek kontzeptu zientifikoak eta ikerketa teologiko zirraragarriak azaltzen ditu kontaketa asebetetzearen kontura, bere ideiekin, bere pertsonaiekin ez bada, konprometitzen den burmuineko blockbuster baten alde eginez."[30] Metacritic-ek 100etik 62ko batez besteko puntuazioa kalkulatzen du, 23 kritikatan oinarrituta, "oro har aldeko kritikak " izendatuz.[31] CinemaScorek inkestatutako audientziek batez besteko A nota eman zioten filmari, A+ eta F arteko eskalan.[32]

Roger Ebertek, filmari lau izarretik hiru eta erdi eman zizkionak, zera esan zuen: "Saganen Contact eleberriak Robert Zemeckisen film berrirako inspirazioa ematen du, zeinak adimen estralurtarrari buruzko istoriorik argiena eta xarmagarriena kontatzen baitu Close Encounters of the Third Kind (1977) filmaz geroztik. "Contact bezalako filmek laguntzen dute azaltzen zergatik Independence Day bezalako filmak uzten nauten hutsik eta pozik gabe", komentatu zuen Ebertek.[33] 2011ko abenduaren 21ean, Ebertek kontaktua gehitu zion bere "Film handiak" bildumari.[34]

Los Angeles Times egunkariko Kenneth Turanek esan zuen filmak zientzia fikzioaren generoaren erretratu filosofikoagoa zeramala beste filmek baino, baina, hala ere, lortzen zuela "entretenitzea besterik nahi ez duen publiko orokorraren irrika asetzea".[35] James Berardinelli interneteko aztertzaileak esan zuen Contact 1997ko film onenetakoa zela, eta Hollywood oraindik magia egiteko gai dela gogorarazteko indar handia duela. Berardinellik bere ikuskizuna Stanley Kubricken 2001: A Space Odyssey filmarekin. Aldi berean, zera gaineratzen zuen: "Kontaktua edozein arlotan motz geratzen bada, bere azpi-trama guztiak erabat garatzeko ezintasuna da."[36] Mick LaSalle, San Francisco Chronicles egunkarikoa, asko gozatu zuen Kontaktuaren lehen 90 minutuez, baina Robert Zemeckis zuzendaria obsesionatuegia ikusizko efektuekin obsesionatuegia zegoela sentitu zuen, eta ez kontakizun kohesionatua lortzearekin, filmaren momentu klimatikoari dagokionez.[37]

Rita Kempleyri, The Washington Post egunkarian idatzitakoren arabera, ez zitzaion filmaren premisa nagusia gustatu, eta "santutasunaren eta zientziaren arteko eztabaida predikatua" zela esan zuen.[38]

SETI[aldatu | aldatu iturburu kodea]

SETI.org-ek 2011n filmaren berrikuspen bat argitaratu zuen, non filmari buruzko xehetasun garrantzitsu batzuen eta errealitatetik nola bereizten ziren azaltzen zen. Adibidez, 27 irrati-teleskopio izan arren, VLA Areciboko Behatokia baino tamaina eta sentikortasun txikiagoa du, eta, beraz, Arecibo SETIren lanerako kokapen hobea da, nahiz VLArena bezain fotogenikoa ez izan. Inkongruentzia txiki horiek gorabehera, zera esan zuten: "Contact ezin zehatzagoa da SETIren irudikapenean Hollywoodeko historiako edozein beste film baino".[2]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ "CONTACT (PG)". British Board of Film Classification. July 22, 1997. Archived from the original on November 29, 2014. Retrieved November 16, 2014.
  2. ↑ a b "Contact (Movie)". SETI.org. August 22, 2011. Archived from the original on December 1, 2020. Retrieved August 13, 2020.
  3. ↑ a b "About the production". Warner Bros. Archived from the original on May 17, 2001. Retrieved January 30, 2009.
  4. ↑ a b Zemeckis, R. (Director). (2001). Contact [Film]. Warner Bros Pictures.
  5. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Benjamin Svetkey (July 18, 1997). "Making Contact". Entertainment Weekly. Archived from the original on May 19, 2007. Retrieved January 27, 2009.
  6. ↑ Sagan, C. (1985). Contact: A Novel. New York City: Simon and Schuster. p. 432. ISBN 0-671-43400-4.
  7. ↑ "Ann Druyan". Warner Bros. Archived from the original on October 18, 2000. Retrieved February 1, 2009.
  8. ↑ a b c d "Contact – High Technology Lends a Hand/Science of the Soundstage". Warner Bros. Archived from the original on March 4, 2001. Retrieved January 30, 2009.
  9. ↑ William J. Broad (September 29, 1998). "Astronomers Revive Scan of the Heavens for Signs of Life". The New York Times.
  10. ↑ Handler, Rachel (June 29, 2022). "'No Aliens, No Spaceships, No Invasion of Earth' An oral history of Contact, the sci-fi movie that defied Hollywood norms and made it big anyway". Vulture. Retrieved July 24, 2022.
  11. ↑ a b c d Norman Kagan (2003). "Contact". The Cinema of Robert Zemeckis. Lanham, Maryland: Taylor Trade Publishing. pp. 159–181. ISBN 0-87833-293-6.
  12. ↑ a b c d John Evan Frook (December 16, 1993). "WB makes 'Contact'". Variety. Archived from the original on October 25, 2012. Retrieved January 26, 2009.
  13. ↑ Bernard Weinraub (July 6, 1997). "Using a Big Budget To Ask Big Questions". The New York Times.
  14. ↑ Michael Fleming (July 10, 1997). "Verhoeven eyes 'Houdini'". Variety. Archived from the original on October 25, 2012. Retrieved January 26, 2009.
  15. ↑ Michael Fleming (December 16, 1996). "McConaughey inks with WB". Variety. Archived from the original on October 25, 2012. Retrieved January 26, 2009.
  16. ↑ "Creating Strange New Worlds". Warner Bros. Archived from the original on February 1, 2014. Retrieved April 18, 2015.
  17. ↑ Richard Buskin. "Making Contact". FilmSound.org. Archived from the original on March 16, 2021. Retrieved January 30, 2009.
  18. ↑ Ian Pryor (2003). Peter Jackson: From Prince of Splatter to Lord of the Rings. New York City: Thomas Dunne Books. p. 206. ISBN 0-312-32294-1.
  19. ↑ Army Archerd (August 16, 1996). "Two 'Titanics' on collision course". Variety. Archived from the original on October 25, 2012. Retrieved January 26, 2009.
  20. ↑ Tim Dirks. "Milestones in Film History: Greatest Visual and Special Effects and Computer-Generated Imagery (CGI). Part 16". Filmsite.org. Archived from the original on May 19, 2021. Retrieved January 29, 2009.
  21. ↑ Anderton, Ethan (January 17, 2017). "You Probably Didn't Notice This Shot in 'Contact' Was Done with Visual Effects". /Film. Archived from the original on January 10, 2018. Retrieved January 9, 2018.
  22. ↑ Failes, Ian (July 10, 2017). "The famous mirror shot in 'Contact' was almost something else entirely". VGX Blog. Archived from the original on January 10, 2018. Retrieved January 9, 2018.
  23. ↑ "Steve Burg homepage". Steve Burg. Archived from the original on December 15, 2009. Retrieved September 9, 2009.
  24. ↑ "Alan Silvestri, Alan Silvestri – Contact: Music From The Motion Picture". amazon.com. Archived from the original on May 21, 2020. Retrieved August 30, 2017.
  25. ↑ "DVD Music". soundtrack.net. Archived from the original on May 19, 2021. Retrieved March 22, 2010.
  26. ↑ "Contact (Special Edition) [1997] [DVD]". amazon.co.uk. Archived from the original on May 17, 2020. Retrieved August 30, 2017.
  27. ↑ "Rakuten.co.uk Shopping: DVD – DVD & Blu-ray". play.com. Archived from the original on July 26, 2010.
  28. ↑ "Paperback Best Seller: July 27, 1997". The New York Times. July 27, 1997. Archived from the original on November 9, 2012. Retrieved January 28, 2009.
  29. ↑ "Paperback Best Sellers: September 21, 1997". The New York Times. September 21, 1997. Archived from the original on November 9, 2012. Retrieved January 28, 2009.
  30. ↑ "Contact (1997)". Rotten Tomatoes. Fandango Media. Archived from the original on November 14, 2020. Retrieved August 4, 2022.
  31. ↑ "Contact Reviews". Metacritic. CBS Interactive. Archived from the original on March 7, 2018. Retrieved February 27, 2018.
  32. ↑ "Home". CinemaScore. Retrieved February 28, 2022.
  33. ↑ Roger Ebert (July 11, 1997). "Contact". Archived from the original on August 12, 2020. Retrieved August 14, 2020.
  34. ↑ "Contact (1997)". Archived from the original on October 31, 2014. Retrieved August 14, 2020.
  35. ↑ Kenneth Turan (July 11, 1997). "Foster Passes Hearing Test". Los Angeles Times. Archived from the original on November 20, 2007. Retrieved January 27, 2009.
  36. ↑ James Berardinelli. "Contact". ReelViews.net. Archived from the original on November 16, 2018. Retrieved January 27, 2009.
  37. ↑ Mick LaSalle (July 11, 1997). "Anybody There?". San Francisco Chronicle. Archived from the original on November 20, 2007. Retrieved January 27, 2009.
  38. ↑ Rita Kempley (July 11, 1997). "Contact". The Washington Post. Archived from the original on November 7, 2012. Retrieved January 27, 2009.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]


"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Contact_(1997ko_filma)&oldid=9813526"(e)tik eskuratuta